Mae Angen Newid Weithiau

Cystydleuaeth sydd wedi cael cam dros y blynyddoedd ydi’r hen Gwpan Cenedlaethol (neu’r Premier Cup). Drwy gydol ei fodolaeth, y gred boblogaidd oedd ei fod yn gystydleuaeth israddol, gyda’r Clybiau mwyaf yn ei drin gyda dirmyg llwyr.

Ond wyddoch chi be? Dwi’n ei fethu’n barod. Mae ‘na ambell i glasur wedi bod dros y blynyddoedd ar Ffordd Ffarrar, gyda’r buddugoliaeth dros Gaerdydd, ac yna’r gem gyn-derfynol yn erbyn Wrecsam yn dod i’r cof yn syth. Hyd yn oed gol Darren Hilditch ar Barc Ninian (sydd dal yna i’w wylio ar YouTube os edrychwch yn ddigon gofalus), ymysg dwsinau o gemau eraill.

Y ffaith yw, boed bynnag y tim oedd yn cael ei roi allan, roedd yn gyfle i’r rheiny o’r Cynghrair Cenedlaethol i brofi’i hunain yn erbyn Chwaraewyr Proffesiynol o’r ‘3 mawr’ yng Nghymru, boed yn aelodau cyflawn o’r tim cyntaf, neu ar fin torri drwodd. Heb anghofio wrth gwrs, yr atyniad o gem gartref yn erbyn yn o’r timau rheiny, a’r torfeydd chwyddedig yn eu sgil.

Heb os, prif golled y clybiau ohoni ydi’r gwbrau ariannol. O fewn Peldroed Cymru, rydym i gyd yn wybodol o’r diffyg arian sydd yn y Gem, gem sydd £250,000 y flwyddyn yn dlotach oherwydd penderfyniad y BBC i’w ddiddymu.

Mae ffydd gennyf fod penderfyniad diweddar y Clybiau a’r Gymdeithas i greu Uwchgynghrair o 10 clwb yn gam positif, ac bydd yn elwa’r gamp yng Nghymru. Tybiaf fod tua 6-7 clwb (gan gynnwys Bangor wrth gwrs!) yn sicr o’u lle yn barod, yn seliedig ar Hanes, Maes, Canlyniadau a.y.b. Er hyn, mae’n siwr fod ambell glwb arall yn llygadu’r llefydd sydd ar ol, a all ond fod yn beth da i’r rhai blaengar eu naws. Fy unig bryder bysa’r y teimlad o ‘Groundhog Day’ a all ddatblygu o chwarae yr un hen dimau tymor ar ol tymor.
Mae gwledydd arall fel Iwerddon, gyda’r Setanta Shield yn dod a timau Gogledd a Gweriniaeth Iwerddon Ynghyd, a’r Royal League yn Sgandinafia, yn proi bod modd i wledydd bychain ddod dros y ffenomenon yma gyda chydig o gyd-weithrediad. Byddai gweithio gyda darlledwr fel Setanta i droi’r Tarian Setanta’n un Celtaidd, neu un arall i ddod a’r Cwpan Cenedlaethol yn ei ol, yn gamau positif i’r diben hwnnw, ac yn rywbeth i’w edrych ymlaen iddi’n flynyddol.